OEH

 

 

olgeta (V; Añ, H, Zam Voc), olgeeta (H). Ref.: A; Gte Erd 183. Tr. Documentado en textos de los ss. XIX y XX, casi exclusivamente vizcaínos. En DFrec hay 3 ejs. de olgeta.

1. Diversión, juego. "Holganza" Añ. "Ze olgeta iten dozue? (V-arr)" Gte Erd 183. Pekatuzko olgetak. Añ MisE 243. Errazoezko olgetiak ez dau eragozten Jangoikoa serbidutia. fB Olg 11. Agiriko olgeetaak eta dibersinoe publikuak eragotzita dagoz. Ib. 40. Jokua da olgeeta bat berez inok bere kondeneetan ez dabena. Ib. 28. Sukaldean izaten ziran iostaldi edo olgeta guztiak. Ag AL 60. Alkarregaz amaika olgeta egin eben ango bazterretan. Kk Ab I 84. Baña arri-kozkorrez ta autsez beterik eguan-eta, ezin olgetarik egin. Altuna 44. Ori zan, ori, Don Fakundorentzat munduko olgetarik atsegingarriena. Bilbao IpuiB 133. Broma, chanza. "Olgeteak benetea ekarten dau (V-m), las chanzas suelen traer las veras" A. Olgeteak benetea ekarten dau gero. A BeinB 73. Guk be gaur orixe egin biar dogu, olgeta batzuk esan, ta barre batzuk egin. Kk Ab II 7. Ezkontzako Sakramentua olgeta bat da-ta! Bilbao IpuiB 147. Irakasleak gaitzetsi bearrean ziran bere olgetarako gogua. Etxde JJ 18.

2. Goce, placer. Inka txarrean duzu / indarrez olgeta. "En mal punto te goces, injusto forzador". Gazt MusIx 97.

 

olgantza (V-arr ap. Totor Arr; H; -nz- Lcc, Mg Nom 67, Añ).

Diversión, entretenimiento, recreo. "Holganza" Lcc. "Entretenimiento" Añ. Lo asko, jan ondo ta olgantza mundukoetan dabiltzanai. Mg CC 232. Munduko bulla, olganza zoro ta kaltegarrijetan ibilliko dala. Mg CO 81. Euren olganzako dantzeetan. fB Olg 10. Baita aparteetan ziran olgantza inozenteetatik bere. JJMg BasEsc 271. Modu onetako olgantza gozatsuetan asper aldia bat artzean. Izt C 229. Itxi gogoko ta zale dan olgantzaren bat, pekatuzkua ez izan arren. Ur MarIl 5. Olgantza on-antzeko batera ez joatea. Itz Azald 190.

 

olgura (Vc ap. A; Añ, Izt 39v, H).

1. Regocijo, placer; diversión. "Fiesta, regocijo", "holganza", "diversiones", "alegría" Añ. "Distracción, recreación" A. Nolako nasai aldiak, ta biotzeko olgura ta askatutasunak! Mg CC 226. Goguan artu baga nekezari gaixuen lan ta lorrak, zeintzuben izerdijaz daruen bizitza olgura ta gozo andikua. Mg PAb 152. Lurreko ondasun uts ta olgura azalezkoetan josi ez daidan biotza. Añ EL¹ 203s. Ez joan arako pozkari, olgura ta gozotasuna asmetan dozun lekura. Ib. 56. O olgura guztien Jauna! Ib. 163. Ze olgura! Ze gozatasun! Ze poza eztau arzen Kristinau baten bijotzak Marija bere ezpanakaz esanagaz. Astar II 273. Gastetan dabee daukena baño geijago [...] banidadia batetik, olgura eta jolasa bestetik. Ib. 90. Ez eutsuzan garratztuten zeure olgura eta zeure jan edanik gozuenak? Ib. 224. Satanasek eukala / nunbait olgurea, / burlaz eskondu aleban / lenengo agurea. Azc PB 138.

2. (V-gip ap. Elexp Berg; H). Holgura. "Dícese que lo tiene una pieza cuando está sujeta flojamente. Bizikletian pedalak olgura demasa dauka" Elexp Berg.

3. "(V), buen humor y persona festiva" A Morf 200.

 

entretenitu (Urt I 483), entertenitu.

1. Mantener(se), sustentar(se); mantener, conservar. Tr. Documentado en la tradición septentrional; apenas se encuentra a partir del s. XIX. Hire ontasunaz haz eta entreteni gaitezen. Lç Ins A 3v. Ez gaituztela biandék hatzen ez entretenitzen. Ib. E 6r. Behar dugula begiratu eta entretenitu Elizaren unitatea. Ib. G 5v. Eta anaia [egin du] bi konpania entreteniturekin barnea. (c. 1597). FLV 1993, 459. Entreteni ian gutitan. Arg DevB 128. Neure honak oro emanik ere paubren entertenitzeko. Tt Arima 113 (106 entreteniturik). Berthutearen Bidean abantzatzeko eta Jainkoaren amorio sainduan entretenitzeko nezesario diren moiañak. In Gç 24. Gure entretenitzeko eta gure biziaren konserbatzeko. CatLav 331 (V 163). Oraño xede bera maiz erreberritu behar da eta entretenitu edo xut-atxikarazi bere garbitasunean. He Gudu 70 (cf. tbn. 110 entrenitzen, posiblemente errata). Pietatia haboruenik süstengatzen, hazten eta entertenitzen. Mercy 16. Heen haztia, entretenitzia, eta heen estatiari eman den bezala establitzia. CatLan 91. Ondoko bortz egunetan entretenituko duzue gluteron deitzen den belhar fresko hetarik. MarLi 263.

2. Entretener(se). Errezibitu ondoan entreteni zaite Kristorekin debozinoan apur bat, ez Iudas gisa berehala kanporat ilki. Hm 212. Familierki konbertsatzea [...], adiskide bat bere maitearekin bezala entretenitzea. Brtc 182.

3. Entretener, hacer más llevadero. Ogi-