tâb
Osagaiak eta hasiera
Tâb jokoaren taulak lau errenkada ditu eta errenkada bakoitzeko lauki kopurua aldakorra da leku batetik bestera. Hemengo honek hamasei lauki ditu errenkadetan.
Jokalariek hamaseina fitxa dituzte. Fitxek taula osoa kurrituko dute sigi-sagan: eskuin-ezker-eskuin-ezker. Beraz, jokalarien fitxek ez dute elkarrekin topo egingo, baizik eta batzuk besteen atzetik ibiliko direla lau errenkadetan.
Bi aldeko lau zotz-dadorekin jokatzen da: alde argia eta alde iluna.
Jokoaren helburua aurkariaren fitxak harrapatzea edo laugarren errenkadako ahalik eta lauki gehien betetzea da.
Arauak
Bi jokalarirentzako jokoa da.
Hamaseina fitxak jokalari bakoitzaren aldeko lehen errenkada osoan, etxean, kokatzen dira.
Dadoen erabilera
Lau zotz-dadoak batera jaurtitzen dira.
Fitxek aurrera egingo dute lau zotz-dadoen jaurtiketaren emaitzaren arabera:
- zotz-dadoen alde ilun bakoitzeko, puntu bat, hots, lauki bat.
- Lau zotz-dadoen alde argi guztiengatik, sei puntu, hots, sei lauki.
1, 4 eta 6 puntuko jaurtiketek beste jaurtiketa bat egiteko aukera ematen dute. Eta horrela jaurtiketaren emaitza 2 edo 3 puntukoa izan arte. Azken jaurtiketa hori ere kontuan hartuko da. Gero, txanda beste jokalariari pasatuko zaio.
Puntu bateko tâb izenekoak aukera ematen du fitxa bat hasierako posiziotik ateratzeko, ez dago beste modurik hori egiteko. Eta horrela egin behar da fitxa guztiekin. Partida hasieran tâba lortzen den bakoitzean etxeko fitxa bat mugitu ohi da. Behin etxeko fitxa bat tâb batekin mugituz gero, hortik aurrera edozein jaurtiketarekin mugi daiteke.
Tâb jaurtiketa meta bat txikitzeko ere erabil daiteke, goiko fitxa metatik atera eta ondoko laukira mugituz. Ezin dira fitxa batzuk batera atera meta batetik.
Mugimenduak
Fitxak mugitzen hasteko tâb bat behar da; beraz, jokalariak txandaka jaurtiko dituzte zotz-dadoak; tâba lortzen duen lehena hasiko da eta jaurtitzen segituko du 2 edo 3 puntu lortu arte.
Hirugarren errenkadaren amaierara iristean, fitxa bat bigarren errenkadara jaits daiteke (eta bigarren eta hirugarren errenkadetatik berriro ibiliz) edo laugarren errenkadara joan.
Fitxa bat hirugarren errenkadatik laugarren errenkadara joateko, bi baldintza hauek bete behar dira:
- Fitxa ez da inoiz egon aurkariaren etxeko errenkadan.
- Aurkariaren fitxa bat, gutxienez, etxeko errenkadan dago oraindik. Aurkariak etxeko errenkadan ez badu bere fitxetako bat bera ere, jokalariak ezin du bere fitxa mugitu.
Fitxa bat laugarren errenkadan, hots, aurkariaren etxean, sartzen bada, bakarrik mugitu ahalko da bere etxean fitxa kideren bat ez badago, meta batean ez badago eta ez badu metatu gabeko fitxarik.
Fitxa batek aurkariaren etxetik igaro bada, ezin da berriro bertara sartu eta, beraz, bigarren eta hirugarren errenkadetan ibili beharko du.
Fitxek ezin dute atzera egin beren lehenengo errenkadara. Hortaz, aurkariaren fitxak ezingo dira bertan harrapatu.
Metaketak
Fitxa bat, bere ibilbidean, bere fitxa kide baten edo fitxa-meta kide baten laukira iristen denean, gainean jarriko da eta meta hori fitxa bat balitz bezala mugituko da hortik aurrera. Metak nahi adina fitxa eraman dezake. Eta beste meta baten laukira eraman daiteke, meta handituz. Metak fitxa solteak bezala harrapa daitezke.
Meta atzera mugitzen bada (hau da, hirugarren errenkadatik bigarrenera edo laugarrenetik hirugarrenera), meta desegiten da eta fitxa bakarra geratuko da, gainerakoak taulatik kenduko dira. Hala ere, hori bada jokalariak mugitzeko duen aukera bakarra, jokalaria ez dago behartuta mugimendu horretara daraman jaurtiketa bat erabiltzera. 1, 4 edo 6 puntu lortu baditu, berriro jaurtiko du.
Harrapaketak
Fitxa bat, bere ibilbidean, aurkariaren fitxa baten edo fitxa-meta baten laukira iristen denean, jokotik kenduko ditu.
Partida bukaera
Bere fitxa guztiak galtzen dituen jokalariak partida galdu du.
Aldaerak
Txanda baten jaurtiketekin bi erara joka daiteke:
- jaurtiketen puntuazioak ezin dira batu eta banan-banan erabili behar dira.
- Jaurtiketen puntuazioak batu eta bukaeran erabil daitezke.
Fitxak mugitzerakoan ere beste bi erara joka daiteke:
- jaurtiketaren puntuazioa fitxa bakar batekin erabili behar da.
- Jaurtiketaren puntuazioa zenbait fitxen artean bana daiteke.
Jaurtiketen puntuazioa zenbait fitxen artean bana badaiteke, egoera berezi bat sortzen da; izan ere, banaketa horretan lau puntuko puntuazioa lau batekotan bana liteke eta, beraz, etxeko lau fitxa mugi litezke. Orduan, aurretik argitu beharko litzateke aukera hori onartzen den edo ez.